Shell krijgt volgend jaar een nieuwe topman op het hoofdkantoor in Den Haag. Bij de interne kanshebbers zitten vooral Britten en Amerikanen.

Onverwachts kondigde de baas van de grootste multinational die Nederland rijk
is donderdag zijn vertrek aan. De Zwitser Peter Voser, sinds 2009 topman van
Shell, wil meer tijd besteden aan zijn familie.

Voser werd vijf jaar geleden de eerste baas bij de energiegigant die geen Brit
of Nederlander was, zoals de traditie in de twintigste eeuw voorschreef. Wel
werkte hij al jaren voor Shell, onder meer als financieel directeur.

Topman Shell

De energiereus met een omzet van 467 miljard dollar over 2012, een
operationele winst van 50 miljard dollar en 87 duizend mensen in dienst
maakte negen jaar geleden een forse omslag, na de affaire rond opgeblazen
olie- en gasreserves. De traditie waarbij de bestuursvoorzitter als primus
inter pares functioneerde werd verlaten. De Nederlander Jeroen van der
Veer kreeg in 2004 als eerste in de geschiedenis van het Brits-Nederlandse
concern de titel ‘chief executive officer’, met een stevig mandaat om puin
te ruimen.

Onder Voser, die zich vooral inzette om Shell slagvaardiger en concurrerender
te maken, werd de focus naar buiten toe nog verder aangescherpt. Bij
perspresentaties over de resultaten draafde niet meer de hele raad van
bestuur op, maar alleen Voser zelf en financieel directeur Simon Henry.

De stap waarvoor Shell tot dusver terugdeinsde: het aantrekken van een topman-
of vrouw van buiten de eigen gelederen. De hoogste post was tot nog toe
altijd bestemd voor een zittend lid van de raad van bestuur.

Wie kan Voser opvolgen?

Bij de interne kandidaten zijn er grofweg twee smaken: een ingenieur of een
boekhouder.

Naast financieel directeur Simon Henry hebben de bestuursleden die leiding
geven aan de twee hoofdactiviteiten van Shell - opsporing en winning van
olie en gas aan de ene kant, en raffinage en pompverkoop aan de de andere
kant - de zwaarste posten.

Onder het leiderschap van Voser splitste Shell de tak voor opsporing en
winning geografisch op, waarbij de Amerikaan Marvin Odum 'Upstream Americas'
kreeg en de Brit Andrew Brown 'Upstream International', ofwel de rest van de
wereld.

De tak voor raffinage en pompverkoop wordt sinds januari dit jaar geleid door
de Nederlander Ben van Beurden. Gelet op zijn nog korte aanwezigheid in de
hoogste bestuurslaag bij Shell, is het niet waarschijnlijk dat Van Beurden
meteen zal doorstoten naar de hoogste post.

Per saldo hou je in de huidige top dan de Britten Simon Henry (financieel
directeur) en Andrew Brown (Upstream International) en de Amerikaan Marvin
Odum (Upstream Americas) over als potentiële kanshebbers voor de hoogste
baan bij Shell. Tenzij president-commissaris Jorma Olila en de Nederlandse
Shell-commissaris Hans Wijers, lid van het benoemingscomité, zich opmaken
voor een verrassende outsider.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl